Οικονομική κρίση και υγιεινή διατροφή

Αρθρογράφος: Ιωάννης Κάλφας, MSc, κλινικός διαιτολόγος-διατροφολόγος

Πώς επηρεάζει η οικονομική κρίση τη διατροφή μας και τι μπορούμε να κάνουμε για να τρώμε υγιεινά, χωρίς να αδειάζει το πορτοφόλι μας;

Η οικονομική κρίση που επικρατεί αυτήν την εποχή φαίνεται να επηρεάζει πολλούς ανθρώπους παγκοσμίως, με όλες τις συνέπειες που μπορεί να έχει αυτό σε διάφορους τομείς της ζωής τους, συμπεριλαμβανομένης και της διατροφής τους. Εν μέσω οικονομικού αναβρασμού, πολλοί άνθρωποι, για να μειώσουν τα έξοδα από τον οικογενειακό τους προϋπολογισμό, μειώνουν τα ποσά που ξοδεύουν στη διατροφή τους. Αυτό το γεγονός θα μπορούσε κάποιος να σκεφτεί ότι θα επέφερε και απώλεια βάρους. Εντούτοις, τα ερευνητικά δεδομένα έρχονται να διαψεύσουν αυτήν την υπόθεση, αφού πληθώρα μελετών έχουν δείξει ότι η παχυσαρκία και οι ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες εμφανίζονται πιο συχνά σε κοινωνικές ομάδες χαμηλού εισοδήματος. Αυτό φαίνεται να συμβαίνει γιατί τα άτομα με χαμηλό εισόδημα συχνά επιλέγουν φτηνά τρόφιμα, που συγχρόνως όμως είναι και πιο ανθυγιεινά. Σήμερα το κόστος των τροφίμων, τα οποία είναι υψηλά σε λιπαρά, ζάχαρη και πλούσια σε θερμίδες, είναι μικρότερο σε σύγκριση με το κόστος των φρούτων, λαχανικών και δημητριακών. Επιπλέον, οι ερευνητές επισημαίνουν ότι τα άτομα τα οποία είναι στρεσαρισμένα (κυρίως όταν το στρες προέρχεται από οικονομικούς λόγους) τείνουν να τρώνε περισσότερο και να κάνουν περισσότερες λανθασμένες διατροφικές επιλογές.

Η παγκόσμια οικονομική κρίση, όμως, δεν φαίνεται να αγγίζει τα ταχυφαγεία, καθώς ο πολίτης καταφεύγει στο εύκολο, πρόχειρο και γρήγορο φαγητό για οικονομία. Αξιοσημείωτο είναι ότι σε μια περίοδο που οι περισσότερες επιχειρήσεις σημειώνουν μείωση στα έσοδά τους, τα εστιατόρια γρήγορου φαγητού όχι μόνο δεν παρατηρούν μείωση, αλλά παρουσιάζουν και αύξηση στις πωλήσεις τους Εντούτοις, παρά τα ανησυχητικά δεδομένα κατά της υγιεινής διατροφής, δεν είναι δύσκολο, ούτε ανέφικτο κάποιος να τραφεί υγιεινά και φθηνά. Στην πραγματικότητα, η υγιεινή διατροφή κοστίζει λιγότερο. Παρακάτω παρατίθενται μερικές συμβουλές και στρατηγικές συμφέρουσες για την υγεία σας, αλλά και για το πορτοφόλι σας.

• Φτιάξτε μια λίστα για το σούπερ μάρκετ. Για να μην ξεφεύγετε και να μην αγοράζετε ανθυγιεινά τρόφιμα.
• Μην πάτε πεινασμένοι για ψώνια. Ένα άδειο στομάχι σίγουρα θα σας οδηγήσει σε τροφές που δεν είναι ούτε υγιεινές ούτε οικονομικές.
• Προτιμάτε φρούτα και λαχανικά της εποχής. Όσον αφορά τα φρούτα και λαχανικά, καλό είναι να προτιμάτε της εποχής, καθώς είναι και φθηνότερα.
• Προτιμήστε τρόφιμα που μας προσφέρουν το αίσθημα του κορεσμού, μειώνοντας έτσι την ποσότητα κατανάλωσης. Πιο συγκεκριμένα, φροντίστε η σαλάτα να καταλαμβάνει το μισό σας πιάτο (καθώς περιέχει φυτικές ίνες οι οποίες σας χορταίνουν), και αμέσως θα μειώσετε το ποσό που ξοδεύετε για άλλες κατηγορίες τροφίμων.
• Προτιμήστε φρέσκα προϊόντα. Όταν αγοράζετε κάτι το οποίο είναι επεξεργασμένο, συσκευασμένο, πλυμένο και κομμένο (π.χ., μια έτοιμη σαλάτα), μπορεί να στοιχίζει μέχρι και πέντε φορές περισσότερο. Επίσης, με αυτόν τον τρόπο αποφεύγετε αρκετά πρόσθετα τροφίμων και συντηρητικά που πιθανότατα να υπάρχουν στα επεξεργασμένα τρόφιμα. 
• Καλλιεργήστε. Αν έχετε τη δυνατότητα και χώρο, καλό είναι να φυτέψετε λαχανικά και φρούτα στον κήπο σας, δημιουργώντας τον δικό σας προσωπικό μπαξέ, μειώνοντας κατά αυτόν τον τρόπο στο ελάχιστο το κόστος. Επιπλέον, η κηπουρική είναι έξτρα φυσική δραστηριότητα και ένα χόμπι το οποίο μπορεί να σας απαλλάξει από το στρες της οικονομικής κρίσης.
• Έξυπνα και οικονομικά σνακ. Αντί να επιλέξετε κάποιο πρόχειρο και έτοιμο σνακ, υψηλό σε λιπαρά και ζάχαρη, όπως κρακεράκια, πατατάκια, κρουασάν, μπορείτε να φτιάξετε τα δικά σας μικρά και οικονομικά σνακ. Για παράδειγμα, μπορείτε να ανακατέψετε σταφίδες και αποξηραμένα φρούτα με ξηρούς καρπούς ή να επιλέξετε ένα κουλούρι Θεσσαλονίκης ή ένα φρούτο ή μια φρουτοσαλάτα.
• Όταν ακολουθούμε υγιεινή διατροφή τρώμε λιγότερο. Αυτό σημαίνει ότι αγοράζουμε μικρότερες ποσότητες τροφίμων και, επομένως, γλιτώνουμε χρήματα.
• Μειώστε τις θερμιδογόνες τροφές και συγχρόνως γλιτώστε χρήματα. Όταν τρώτε πιο υγιεινά, καταναλώνετε λιγότερες έτοιμες επεξεργασμένες τροφές, όπως μπισκότα, έτοιμα κέικ, πατατάκια και αναψυκτικά. Θα διαπιστώσετε ότι όταν ψωνίζετε μόνο φρέσκα προϊόντα, ο λογαριασμός σας θα είναι ο μισός.
• Προγραμματίστε. Αν καταναλώνετε γάλα τακτικά, τότε προσδιορίστε πόσο πίνετε ημερησίως, για να μην πετάτε το υπόλοιπο. Το ίδιο ισχύει για όλα τα φρέσκα προϊόντα.
• Αξιοποιήστε όλα τα τρόφιμά σας. Μην πετάτε αυτά που μένουν από την προηγούμενη μέρα στα σκουπίδια, καθώς μαζί με τα τρόφιμα πετάτε και λεφτά. Χρησιμοποιήστε λαχανικά και κοτόπουλο της προηγουμένης μέρας σε σούπες, σαλάτες ή ζυμαρικά.
• Χρησιμοποιήστε την κατάψυξη. Πιάτα όπως κρέας και πίτες μπορούν να μπουν στην κατάψυξη για 2-3 εβδομάδες, να ξαναζεσταθούν και να αποτελέσουν πλήρες γεύμα.
• Υιοθετήστε υγιεινή διατροφή και επισκεφτείτε λιγότερες φορές τον γιατρό σας. Μια υγιεινή διατροφή δεν επηρεάζει μόνο άμεσα το πορτοφόλι μας, αλλά και έμμεσα. Συμβάλλει στην καλή υγεία και λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος. Ένα υγιές ανοσοποιητικό σύστημα σημαίνει ότι θα αρρωστήσουμε λιγότερες φόρες, άρα θα χρειαστεί να επισκεφτούμε λιγότερες φορές τον γιατρό μας, οπότε με αυτόν τον τρόπο θα γλιτώσουμε και αρκετά χρήματα.

Συμπερασματικά, αυτό που χρειάζεται ο καταναλωτής είναι να ερευνά και να βρίσκει τρόφιμα με την καλύτερη ποιότητα, στην καλύτερη ποσότητα και στην καλύτερη τιμή, ακολουθώντας μια στρατηγική που να ευνοεί συγχρόνως την υγεία του, τη ζυγαριά του και το πορτοφόλι του.